Жаңа оқу жылына дайындық басталып кетті, демек, ата-аналар ақша дайындауы қажет. Бұл мектепке көптеген тауар сатып алу қажет болғандықтан ғана емес. Биылғы жылы бағалар айтарлықтай өсті.
Ең алдымен, мектепке дәптер, оқу құралдары, қаламдар, қарындаштар, сызғыштар және тағы басқа кеңсе тауарларын сатып алу қажет. Мұның бәрі қағаздан, пластиктен және металдан жасалады. Соңғы жылдары, әсіресе 2022 жылы, шикізат қымбаттады. Тиісінше, дайын өнім де қымбаттады. «ҚазАқпарат» кеңсе тауарларын сататын дүкен өкіліне сілтеме жасайды:
Орамды қағаз кеңсе тауарларын өндіру үшін қолданылады. Мұндай қағаз тапшы, оның құны өсті, ал бірінші жартыжылдықта рубль бағамы бір рубль үшін 5,5 теңгеден рекордтық көрсеткішке, яғни бір рубль үшін 9 теңгеге дейін өсті. Пластик мұнайдан немесе газдан алынады. Энергоресурстардың бағасы да рекорд орнатты.
Сондай-ақ, соңғы бағаға елдегі инфляциялық процестер әсер етеді. Мысалы, үлкен бағамдық айырмашылық және тауарларды жеткізуге кететін жоғары шығындар, яғни көлік шығындары 3-4 есе қымбаттады. Мектепке арналған тауарлар басқа елдерден жеткізілетіндіктен, логистикалық шығындар да орасан. Осыған байланысты бағалар 40-50%-ға өсті.
«АБДИ Компани» АҚ президенті Әбдібек Бимендиев бағаның өсуін былай түсіндіреді: «Қазақстандық өндірушілері шығаратын мектеп пен кеңсеге арналған кеңсе тауарларының ассортименті өте шағын. Ал Қазақстан халқының қажеттіліктері үшін жеткіліксіз көлемде ғана күнделіктер, қағаз, түрлі-түсті қағаз сияқты қағаз-ақтық өнімдерін өндіреді. Әдетте, отандық кеңсе тауарларының бағасы шетелдерден әкелінетін тауарларға қарағанда төмен емес. Отандық кеңсе тауарларын өндіруге арналған шикізат та шетелден әкелінеді. Біздің компания кеңсе тауарларының 95%-ын Еуропадан, Ресейден, Қытайдан әкеледі».
Қазіргі жағдайда үнемдеуден басқа ештеңе қалмайды. Мысалға, минималды жиынтықпен шектеліп, артық ештеңе сатып алмаңыз. Айталық, бастауыш сынып оқушыларына мыналар қажет:
- 12 парақтық дәптер — 50 дана
- қаламдар — 5 дана
- жәй қарындаштар — 2 дана
- түрлі-түсті қарындаштар — 6 түстен тұратын жиынтық
- сурет салуға арналған альбомдар — 2 дана
- акварельді бояулар — 6 түстен тұратын жиынтық
- қылқаламдар — жиынтық
- төгілмейтін стақан — 1 дана
- ермексаз — 6 түстен тұратын жиынтық
- жапсыруға арналған тақта — 1 дана
- дәптерлер мен кітаптарға арналған қаптағыштар — дәптерлер мен кітаптардың санынан қарай
- түрлі-түсті қағаздар — 6 түстен тұратын 1 бума
- ақ картон — бір бума
- түрлі-түсті картон — 6 түстен тұратын 1 бума
- сызғыш — 1 дана
- өшіргіш — 1 дана
- қарындаш ұштағыш — 1 дана
- қайшы — 1 дана
- қарындаш түріндегі желім — 1 дана
- қаламсауыт — 1 дана
- рюкзак — 1 дана
Сондай-ақ, кейбір кеңсе тауарлары артығымен көрсетілгенін ескеру қажет. Мысалы, қаламдар мен дәптерлерді қажет болған жағдайда жыл бойында сатып алуға болады.
Мамандар бастауыш сынып оқушыларына арналған кеңсе тауарларының орташа жиынтығы 20 000 теңгеден басталады деп есептеді.
Үнемдеудің тағы бір тәсілі — бірнеше дүкенді аралап шығу. Дүкендердің бірінде кеңсе тауарларын нарықтық бағадан төмен бағаға сатып алуыңыз мүмкін. Мысалы, 12 парақтық дәптердің орташа құны 40-45 теңге болатын болса, 30 теңгеден сатылатын жерді табуға болады. Бұл маркетингтік қадам. Компания дәптерлерді өзіндік құнынан төмен бағаға сатады, бірақ басқа позициялардың бағасын көтереді. Сондықтан ең төменгі бағамен сатып алу үшін нарықтағы бағалардың қандай екенін білген дұрыс.
Сондай-ақ, «Жалпыға міндетті білім беру» бағдарламасы аясында мектеп киімін, аяқ киімді, мектепке қажетті жазба керек-жарақтарын сатып алу қарастырылғанына назар аудару қажет. Ағымдағы жылғы 08 тамыздағы Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2008 жылғы 25 қаңтардағы № 64 қаулысына енгізілген өзгерістерге сәйкес білім алушылар мен тәрбиеленушілерге киім, аяқ киім, мектеп керек-жарақтарын сатып алу үшін материалдық көмек көрсету ата-анасының немесе оларды алмастыратын адамдардың немесе кәмелетке толған білім алушының өтінішіне сәйкес ақшалай нысанда жүзеге асырылады.
