Пәтер сатып алу қаржы салудың сенімді әдісі және пассивті табыс көзі ретінде қабылданады. Алайда, бұлай айтпас бұрын, салымның қанша жылдан кейін өтелетінін білу үшін сатып алу бағалары мен жалға беру бағаларын салыстыру қажет. Елдің әртүрлі аймақтарынан әртүрлі нәтижелер алынды. Оның үстіне, шетелдіктердің келуіне байланысты елдегі жағдай өзгеруде.
Krisha.kz талдаушылары тұрғын үйді жалға беруден түскен ең жоғары кірістілік бойынша қалалардың рейтингін жариялады. Олар сатып алу құнын толығымен өтеу үшін қанша жыл жалға беру керектігін есептеді. Ол үшін қаладағы тұрғын үйді сатудың орташа құны мен жалға берудің орташа құны салыстырылды.
Есептеулер нәтижесі бойынша ең үлкен өтелім 13 жыл 7 айды, ал ең азы 8 жылды құрайды. 12 қала бойынша орташа көрсеткіш – 9,7 жыл.
Ең үлкен кірісті Оралдағы тұрғын үйлер көрсетті. Сатып алу шығындары 8 жыл ішінде толығымен өтеледі. Екінші орында – Алматы. Шығындар 8 жыл 3 айда толығымен қайтарылады. Үшінші орында – Ақтөбе. Шығындар 8 жыл 5 айда өтеледі. Астанада бұл көрсеткіш 9 жыл 1 айды құрады.
Шымкентте тұрғын үй сатып алу ең тиімсіз болып тұр. Жылжымайтын мүлік 13 жыл 7 айдан кейін өтеледі. Кері мағынадағы көшбасшылар қатарында Петропавл мен Павлодар да бар.
Бір қызығы, жылжымайтын мүлік нарығында шетелдіктердің елге келуіне байланысты өзгерістер орын алды. Жалға беру бағасы көтерілді, бірақ бүкіл ел бойынша біркелкі емес. Елдің батыс аймақтарында жалға алу басқа аймақтарға қарағанда қымбаттады.
Мәселен, мигранттар ағынына дейін Орал рейтингтің төртінші сатысында ғана болған. Жылжымайтын мүлікті сатып алуды тек 10 жыл 4 айдан кейін ғана өтеуге болатын еді.
Егер біз пәтерді жалға беруден түскен кірістер мен салымдарды салыстыратын болсақ, онда депозиттер көбірек табыс әкеледі: тұрғын үйді жалға беру табысы 10% болса, депозиттен түсетін табыс – 14%. Алайда, пәтердің құны да өсетінін ұмытпаңыз, сонымен қатар сізде әрқашан сатуға, сыйға тартуға, мақсатына сай пайдалануға болатын актив қалады.
Егер жалға беру арқылы түсетін табыс сізге тартымды болып көрінсе, онда келісім-шарт жасасу ережелерін есте ұстаған жөн. Бұл ақшаңызды сақтауға көмектеседі.
Дереккөз:
https://krisha.kz/content/news/2022/nazvany-goroda-kazahstana-s-samym-dohodnym-zhil-yom
