Қазақстан Республикасының қаржылық қызметтерін пайдаланушылар банктік карталарды бұғаттауға қатысты сұрақтарды жиі қояды. Мұндай өтініштер жалпы қаржылық талқылаулардың шамамен 60% құрайды.
Шынында да, банк пластикалық картаның жұмысын тоқтата алатын жағдайлар бар. Бұл тауарлар мен қызметтерге ақы төлеуге, ақша алуға толық немесе ішінара тыйым салу болуы мүмкін. Мұндай жағдайлар төлем карталарын шығару ережелерінде және Қазақстан Республикасының аумағында оларды пайдалана отырып жүргізілетін операцияларға қызмет көрсету жөніндегі қызметке қойылатын талаптарда жазылған.
Сонымен, клиентке қызмет көрсететін банк мынадай жағдайларда картаны бұғаттай алады:
- ұстаушы пластиктің жоғалғаны, оның ұрланғаны немесе алаяқтық әрекеттері туралы хабарлады;
- тараптардың бірі картаны алған кезде қол қойылған шарттың талаптарын сақтамайды.
Картаны бұғаттаудың барлық шарттары әрдайым шартта көрсетіледі, оны қол қою кезінде мұқият оқып шығу керек.
Қазақстандық заңнамаға сәйкес «бұғаттау» ұғымы тек төлем картасына ғана қатысты. Ақша банк клиентінің шотында жатыр, ал пластикалық карта рұқсатнама түрі болып табылады. Егер ол бұғатталған болса, онда ақшаны тікелей банкке хабарласу арқылы алуға болады.
Банктік шотқа қатысты шектеулер
«Төлемдер туралы» ҚР Заңының 27-бабы бойынша клиенттің банк шотына шектеулер қойылуы мүмкін, мысалы, шығыс операцияларын тоқтата тұру, ақша қаражатына тыйым салу, мүлікке билік етуге уақытша шектеу.
Салықты төлемеген, қылмыстық іс бойынша тергеу жүргізілген, алаяқтық әрекеттерге күдік болған кезде шығыс операциялары шектелуі мүмкін.
Жүйелік шектеулер операциялардың жекелеген түрлеріне белгіленуі мүмкін. Оларды орнату және алу шарттары картаны шығару туралы шартта көрсетілген.
Операцияларға тыйым салу немесе шоттың өзіне тыйым салу соттың немесе арнайы органдардың шешімі бойынша жүргізілуі мүмкін. Бұл Атқарушылық іс жүргізу туралы заңда, сондай-ақ қылмыстық іс жүргізу заңнамасында көзделген. Бұл ретте жалақы картасы немесе төлем картасы екендігі маңызды емес. Карта мен шотты бұғаттау жалпы негіздер мен шарттарда жүзеге асырылады.
Азаматтардың банк шектеулер немесе тыйым салу туралы ескертуге міндетті ме, жоқ па сұрағына жауап бере отырып, банктер келісімшартта жазылған жеке шарттарды басшылыққа алады. Онда клиентке хабарлама жіберу тәртібі, әдістері және жағдайлары көрсетілуі керек.
Карта немесе шот бұғатталған. Не істеу керек?
Егер банк шектеулер туралы хабарлаған болса, онда Қолдау қызметіне жүгіну және олардың немен байланысты екенін анықтау қажет. Бұдан әрі түсіндірме алу үшін уәкілетті мемлекеттік органға бару немесе лауазымды тұлғаға жүгіну қажет.
Егер тек карта бұғатталған болса, онда қаражатпен операцияларды банк кассасы арқылы жүргізуге болады. Өзіңізбен бірге жеке куәлік болуы керек.
Егер клиент өзі бұғаттаған болса, карта бойынша шектеулерді өз бетінше алып тастауға болады. Мысалы, қателікпен немесе жоғалтқаннан кейін. Ұстаушы пластикалық картаны банктің сайтындағы немесе қосымшасындағы жеке кабинетте бұғаттаудан шығара алады.
Банктік картаны бұғаттау мен шот шектеулерін болдырмау үшін:
- картаны жоғалтпаңыз;
- картаның пин-кодын ұмытпаңыз және оны ешкімге айтпаңыз;
- банкпен жасалған шарттың талаптарын сақтаңыз және қол қойған кезде оны мұқият оқып шығыңыз;
- алаяқтардың қармағына түспеңіз;
- заңнаманы сақтаңыз және заңсыз әрекеттер жасамаңыз;
- салықтарды, коммуналдық төлемдерді және басқа берешектерді уақытында төлеңіз.
Егер карта бұғатталған болса, кредитті қалай алуға болады?
Қазақстандағы онлайн-қарыздар, мысалы, «Честное слово» сервисі арқылы банк картасына беріледі. Егер ол бұғатталған болса, онда ақша алу қиынға соғады, бірақ одан шығудың жолын әрқашан табуға болады:
- өтінімді онлайн жіберуге, ал ақшаны офистен алуға болады;
- төлем жүйелерінің бөлімшелері арқылы ақша алуға болады;
- жаңа картаны ресімдеу, оны онлайн жасауға болады.
