Бүкіл әлем инфляцияны қарқынды бақылап отыр. Бағалар барлық елдерде өсуде. Көптеген ондаған жылдар бойы инфляция деңгейі төмен болған Еуропа мен Америка да өсуге тап болды. Бұл геосаяси шиеленіске, логикалық тізбектердің бұзылуына және энергетикалық дағдарысқа байланысты. Қазақстан да кенде қалып отырған жоқ.
Ұлттық Банк басшысы Ғалымжан Пірматов Үкімет отырысында Қазақстандағы жылдық инфляция сәуір айындағы 13,2%-дан 14% дейін жеделдегенін айтты. Мамыр айында айлық инфляция 1,4% құрады, бірақ сәуір айында бұл көрсеткіш 2%, ал наурызда - 3,7% болды.
Ұлттық Банк басшысы: "Айлық инфляцияның баяулау қарқыны, бір жағынан, оң фискалдық импульс аясында тұрақты ішкі сұранысты, екінші жағынан – жоғары инфляциялық күтулерді көрсетеді. Ең үлкен үлес (55,3%) азық-түлік бағаларының өсуін жалғастыруда, ол жылдық мәнде 19% жетті" деп түсіндірді.
Азық-түлік емес тауарлар бағасының өсуі 11,1% - дан 11,9% дейін жеделдеді. Ақылы қызметтер реттеліп көрсетілетін қызметтердің қымбаттауына мораторий енгізілгенімен, бағасы 8,9% - дан 9,1% дейін көтерілді.
Ғалымжан Пірматов: "2022 жылдың соңында Ұлттық банк инфляцияны 13-15% деңгейінде болжап отыр. Болжам Үкіметтің тұтыну нарықтарының теңгерімді дамуына бағытталған инфляция деңгейін бақылау және төмендету жөніндегі шаралар кешенін іске асыруды ескере отырып қалыптасты. Осы шаралар кешенін сәтті іске асырған кезде инфляция болжамның төменгі шегіне дейін төмендеуі мүмкін" деп отыр.
Азық-түлік емес тауарлардың бағасы өседі деп күтілуде. Процесс ЖЖМ құнын реттеумен тежелетін болады. Ақылы қызметтерге бағаның өсуі 2021 жылдың жоғары базасына байланысты баяулайды. Яғни, бағаның өсуі өткен жылы болды, бұл биылғы қызмет құнының өсуіне жол бермейді.
Ұлттық банк ТКШ бағасының өсуіне мораторий жариялаған соң,шектеулер алынып тасталғаннан кейін қызметтердің қымбаттауы мүмкін екенін атап өтті. Сонымен қатар, жоғары инфляциялық күтулер азық-түлік нарығындағы бағаны көтеруі мүмкін. Адамдар бағаның одан әрі өсуін күтіп, қор жинай бастайды.
ҚР ҰБ басшысының айтуынша, " 2023 жылы ақша-кредит саясаты саласында қабылданып жатқан шараларды, сыртқы инфляциялық қысымның біртіндеп төмендеуін және іске асыруға жоспарланған контрциклдік бюджеттік ережені ескере отырып, инфляция біртіндеп 7,5-9,5% - ға дейін баяулайды. Тәуекелдердің ағымдағы теңгерімін ескере отырып, 6 маусымда Ұлттық Банк базалық мөлшерлемені 14% деңгейінде сақтап қалды. Жаңа күйзелістер болмаған жағдайда, базалық мөлшерлеменің ағымдағы деңгейін сақтау орта мерзімді перспективада бағаның өсуіне тежеуші әсер етеді".
